Gazze ateşkesi son dakika gelişmeleri 15 Ocak 2025… Dünyanın tasa ile takip ettiği Gazze’deki atakların, Hamas ile Tel Aviv ortasında duyurulması beklenen ateşkes ve esir takasıyla son bulması umut ediliyor. Trump, Truth Social isimli toplumsal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, Hamas ile İsrail ortasında ateşkesin sağlandığını duyurdu. İsrail Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un taraflar ortasında esir takasını gerçekleştirecek Milletlerarası Kızılhaç Komitesi (ICRC) Başkanı Mirjana Spoljaric Egger ile görüştüğü bildirildi. Öte yandan Gazze ateşkesi hususları ve mutabakat kuralları merak konusu olurken, AA muhabiri, İsrail devlet medyasında yayımlanan mutabakat taslağındaki değerli hususları derledi. İşte, Gazze ateşkes mutabakatı hususları hakkında bilgiler.
GAZZE ATEŞKES MUTABAKATI İMZALANDI MI?
İsrail ordu radyosunun haberine nazaran, İsrail daraltılmış güvenlik kabinesinin yarın sabah mahallî saatle 11’de ateşkes ve esir takası muahedesini oylamak üzere toplanacağı bildirildi.
Güvenlik kabinesi toplantısının akabinde ateşkes ve esir takası muahedesinin hükümet onayına sunulacağı belirtildi.
İsrail’de yayın yapan Maariv gazetesi ise İsrailli bir yetkiliye dayandırdığı haberinde, “Ateşkes muahedesi güvenlik kabinesi, kabine ve hükümette çoğunluğa sahip” tabirlerine yer verdi.
İsrail Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un taraflar ortasında esir takasını gerçekleştirecek Milletlerarası Kızılhaç Komitesi (ICRC) Başkanı Mirjana Spoljaric Egger ile görüştüğü bildirildi.
Açıklamaya nazaran, Herzog, esir takası muahedesi hazırlıkları kapsamında İsrail’i ziyaret eden Uluslararası Kızılhaç Komitesi Başkanı Spoljaric ve heyetiyle bir ortaya geldi.
Kızılhaç heyetinin Herzog’a esirlerin transferi için yapılan hazırlıklar ve karşılaştıkları çeşitli zorluklar hakkında bilgi verdiği aktarıldı.
HAMAS İSRAİL ORTASINDA BEKLENEN ATEŞKES MUTABAKATI UNSURLARI NELER?
İsrail ordusunun 466 günden beri Gazze Şeridi’nde sürdürdüğü taarruzların, Hamas ile Tel Aviv ortasında duyurulması beklenen ateşkes ve esir takasıyla son bulması umut ediliyor.
Katar, Mısır ve ABD arabuluculuğunda Hamas ile İsrail ortasında duyurulacak ateşkes mutabakatının ayrıntıları da merakla bekleniyor.
AA muhabiri, İsrail devlet medyasında yayımlanan muahede taslağındaki kıymetli hususları derledi.
Anlaşma yürürlüğe girmeden evvel İsrail’in atacağı adımlar
Gazze’de ateşkesin sonuncu taslağı, üzerinde mutabakat sağlandıktan sonra İsrail güvenlik kabinesinin onayına sunulacak.
Anlaşma taslağının İsrail güvenlik kabinesince onaylanması halinde İsrail Adalet Bakanlığı, itirazlara fırsat verilmesi için özgür bırakılacak Filistinli esirlerin isim listesini Yüksek Mahkemeye sunacak.
Filistinli esirlerin isimleri için çıkacak karardan sonra da İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, müebbet mahpus cezasına çarptırılmış Filistinli esirler için af çıkaracak.
Anlaşma birkaç basamaktan oluşacağı için açıklanacak birinci liste, muahede kapsamında hür kalacak Filistinli tüm esirlerin isimlerini kapsamayacak.
Anlaşmanın aşamaları
Hamas ile İsrail ortasındaki olası muahede her biri 42 gün olan 3 etaptan oluşuyor, İsrail ise ikinci etabın müzakerelerinde muahedeyi iki etaba indirmek istiyor.
“İnsani aşama” olarak da anılan 42 günlük birinci basamak, İsrailli 33 esirin canlı yahut meyyit olarak teslim edilmesini içeriyor. Bu etapta İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde girdiği birden fazla bölgeden çekilecek.
Taslağa nazaran, muahedenin yürürlüğe girmesinin 7. gününde İsrailli esirlerin birinci kümesi salıverilecek. İsrailli her esir askere karşı 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış olmak üzere 50 Filistinli esir hür kalacak.
İsrailli her yaşlı bayan ve erkek vatandaşa karşı ise Filistinli 30 esir hür kalacak. Filistinli esirler bayan, çocuk yahut hastalardan seçilebilecek.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 16. gününde başlayacak ikinci kademede da Gazze’de tutulan İsrailli tüm esirlerin salıverilmesine dair kapsamlı bir mutabakat görüşmelerine geçilecek.
İkinci kademenin içerdiği muahedeler, birinci basamağın 5. haftasından evvel belirlenmiş olacak. Muahedenin üçüncü ve son evresi ise Gazze Şeridi’nin tekrar imarını içerecek.
Gazze Şeridi’nde ateşkes
Gazze Şeridi’nde ateşkes muahedesinin yürürlüğe girmesinin birinci gününden itibaren İsrail ordusu, yerleşim bölgelerinin dışına çekilecek.
İsrail’in insansız hava araçlarının (İHA) uçuşları da günlük 10 saat duracak, esir takasının olduğu günlerde ise İHA’ların uçuşu 12 saat duracak.
İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nden çekilmesi de Gazze’nin kuzeyi ile güneyi ortasındaki Netzarim Koridoru ve Gazze-Mısır ortasındaki Philadelphi Koridoru dahil olmak üzere etaplı olarak gerçekleşecek.
Ateşkes muahedesinin ikinci etabında İsrail ordusunun akınlarının kalıcı olarak durdurulması ve Gazze’den büsbütün çekilmesi ilan edilecek. Daha sonra Gazze Şeridi’ne açılan hudut kapıları yolcu ve ticari geçişlere açılacak.
Esir takasının kapsadığı Filistinli esirler
Anlaşmanın birinci basamağında İsrailli her sivil esire karşı Filistinli 30 esir hür bırakılacak.
Birinci evrede salıverilecek her İsrailli asker esire karşı ise 30’u müebbet mahpus cezasına çarptırılmış toplam 50 Filistinli özgür kalacak.
Tel Aviv idaresi, müebbet mahpus cezasına çarptırılan Filistinli esirlerin salıverildikten sonra işgal altındaki Batı Şeria’da kalmasına karşı çıkıyor. Çünkü, 2011 yılındaki esir takasında hür kalan Filistinli kimi esirler Gazze Şeridi yahut yurt dışına gönderilmişti.
Anlaşmanın birinci evresinde hür kalacak Filistinli esirler, 2011 yılındaki esir takası mutabakatı gereği hür kalan ve İsrail tarafından tekrar tutuklanan 47 kişiyi de kapsıyor.
Taslağa nazaran, hür kalacak Filistinli esirler yine tutuklanmayacak.
Serbest bırakılacak İsrailli esirler
Esir takası muahede taslağına nazaran, Gazze Şeridi’nde tutulan 98 İsrailli esirin hepsi özgür kalacak.
Ancak mutabakatın “insani durum” ismiyle anılan birinci etabında yaşlı, bayan, çocuk ve sivil yaralılardan oluşan 33 esir özgür bırakılacak.
Anlaşmanın ikinci evresinde İsrailli askerler, üçüncü kademede da ölmüş esirlerin cesetleri teslim edilecek.
Gazze Şeridi’ne insani yardımların girmesi
Beklenen muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Gazze Şeridi’ne günlük insani yardım yüklü 600 tırın girişine müsaade verilecek, 50’si yakıt yüklü olacak.
Anlaşmaya nazaran, günlük insani yardım yüklü 300 tır Gazze Şeridi’nin kuzeyine girecek. İnsani yardımların Gazze Şeridi’ne girişi ateşkes ve esir takası mutabakatının 3 basamağı boyunca devam edecek.
Bu müddette Birleşmiş Milletler ve milletlerarası örgütler, Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini sürdürecekler.
Yerinden edilenleri geri dönüşü ve yine imar
Muhtemel muahedenin yürürlüğe gireceği birinci günden itibaren Filistinlilerin güneyden kuzeydeki konutlarına dönmelerine müsaade verilecek. Ayrıyeten Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü olacak.
Ateşkes mutabakatının yürürlüğe girmesinin akabinde Gazze’de altyapının tekrar imarı, elektrik ve su şebekelerinin inşası için çalışmalar başlayacak..
Ayrıca İsrail bombardımanı sonucu yıkılan kentlerdeki enkazın kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine müsaade verilecek..
Evlerini kaybeden vatandaşların konaklaması için Gazze Şeridi’ne en az 60 bin süreksiz karavanın girişine müsaade verilecek..
Hamas ile İsrail ortasında Gazze Şeridi’nde sağlanacak ateşkes ve esir takası muahedesinin garantör ülkeleri ise Katar, Mısır ve ABD olacak..
